Trong những ngày chuẩn bị đón Tết Nguyên đán Giáp Thìn và bước sang năm mới 2024, năm có ý nghĩa “bản lề” rất quan trọng để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta quyết tâm tăng tốc, phấn đấu thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ, chỉ tiêu chủ yếu được đề ra trong Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, nhanh chóng nắm bắt thời cơ, biến khó khăn, thách thức thành cơ hội, đưa đất nước ta phát triển nhanh và bền vững. Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã hoàn thành hai cuốn sách Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Biến thách thức thành cơ hội, quyết tâm tạo đột phá đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, tập hợp 142 bài nghiên cứu, bài phát biểu, trả lời phỏng vấn, thư và điện chúc mừng, thăm hỏi bạn bè quốc tế, thể hiện quan điểm, đường lối, khát vọng mãnh liệt, tầm nhìn chiến lược và quyết tâm chính trị rất cao của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong sự nghiệp đổi mới hướng đến năm 2045, cả nước đồng lòng quyết tâm phấn đấu xây dựng một nước Việt Nam ngày càng cường thịnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc.
1. Tình hình mới đòi hỏi quyết sách mới
Bước sang thập kỷ thứ ba của TK XXI, tình hình thế giới có những biến đổi khó lường, thậm chí đã xảy ra nhiều vấn đề chưa có tiền lệ. Cơn cuồng phong COVID-19 tràn qua các châu lục đã cướp đi sinh mạng của hàng chục triệu con người, đẩy kinh tế thế giới lâm vào thời kỳ đình trệ, khủng hoảng sau đại dịch. Hàng trăm quốc gia đã phải “gồng mình” lên chống dịch một cách khó khăn, phức tạp và chịu nhiều hậu quả nặng nề về mọi mặt. Theo đó, xung đột sắc tộc, tôn giáo, chiến tranh cục bộ ở một số vùng lãnh thổ trên thế giới đã và đang làm thay đổi cơ cấu an ninh toàn cầu. Đến nay, nguy cơ chiến tranh quân sự vẫn thường xuyên đe dọa hòa bình, ổn định của nhiều châu lục. Xung đột về biên giới, lãnh thổ, lãnh hải ở nhiều nơi trên thế giới vẫn diễn ra phức tạp, tạo ra nhiều thách thức mới đối với vấn đề bảo vệ chủ quyền của các quốc gia trên các không gian truyền thống (vùng đất, vùng biển, vùng trời) và không gian phi truyền thống (không gian mạng, không gian vũ trụ). Theo đó, trên thế giới, các vấn đề an ninh năng lượng, an ninh lương thực, an ninh văn hóa… cũng đang gặp nhiều khó khăn về sự thiếu hụt và tiềm ẩn khá nhiều nguy cơ. Tác động đa chiều của toàn cầu hóa và cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, thời kỳ chuyển đổi số… vừa đem đến nhiều cơ hội, vừa đưa ra những thách thức rất mới, khiến cho nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ buộc phải cố gắng thay đổi để phát triển, nếu không sẽ bị tụt hậu và khủng hoảng nặng nề.
Tại Việt Nam, trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo sáng suốt, linh hoạt, nhanh nhạy, kịp thời của Đảng, sự quản lý khoa học, hiện đại, chặt chẽ của Nhà nước, sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và toàn thể nhân dân, chúng ta đã chủ động, nhanh chóng tận dụng được thời cơ, vượt qua nhiều khó khăn, nhiều lần biến “thách thức” thành “cơ hội”, khẩn trương kiểm soát được đại dịch COVID-19, nhanh chóng ổn định về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội trong “trạng thái bình thường mới”. Theo sự đánh giá của các chuyên gia quốc tế, trên phạm vi toàn cầu, Việt Nam đã trở thành một trong những nền kinh tế mới nổi, là điểm sáng về kinh tế hồi phục với sự tăng trưởng dương GDP liên tục theo thời gian.
Trải qua gần 40 năm đổi mới, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân đã và đang quyết tâm đẩy mạnh toàn diện sự nghiệp đổi mới, hướng tới phát triển nhanh và bền vững, ổn định về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng, vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội, vừa đảm bảo giữ vững chủ quyền lãnh thổ, biên giới, hải đảo, sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, tích cực đóng góp cho hòa bình, ổn định, hữu nghị, hợp tác và cùng phát triển giữa các quốc gia ở khu vực và trên phạm vi toàn cầu. Tuy nhiên, hiện nay, trong xu thế hội nhập quốc tế ngày càng rộng mở, bên cạnh những cơ hội, Việt Nam vẫn phải đối mặt với một số thách thức không nhỏ như: tình hình chính trị, quân sự, văn hóa, xã hội và kinh tế thế giới vẫn đang diễn ra phức tạp, khó lường và tác động đa chiều đến nước ta; khí hậu toàn cầu đã và đang biến đổi khá cực đoan, gây ra rất nhiều khó khăn ở nhiều vùng, miền trên cả nước, nguy cơ dịch bệnh nghiêm trọng có tính chất lan tràn vẫn tiềm ẩn và có thể bùng phát bất cứ lúc nào, đe dọa sự ổn định.
Vừa qua, các thế lực thù địch ở nước ngoài với sự tiếp tay của những phần tử cơ hội chính trị, bất mãn, tiêu cực vẫn ráo riết thực hiện nhiều âm mưu, thủ đoạn thâm độc chống phá cách mạng nước ta. Bên cạnh đó, sự suy thoái, biến chất, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, phai nhạt về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, yếu kém về nhận thức của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và người dân… vẫn diễn ra phức tạp gây ảnh hưởng xấu trong cuộc sống. Thêm nữa, tệ nạn tham nhũng, tiêu cực, ma túy, mại dâm, bạo lực, chống người thi hành công vụ ở một số địa phương có nhiều diễn biến cực đoan và chưa được ngăn chặn triệt để.
Trước trình hình khẩn trương và cấp bách đó, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã gấp rút hoàn thành hai cuốn sách Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Biến thách thức thành cơ hội, quyết tâm tạo đột phá đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, nhằm tổng hợp quan điểm mới, nhận thức lý luận mới, thể hiện tầm nhìn chiến lược và quyết tâm chính trị rất cao của Đảng, gợi mở và đề xuất những giải pháp quan trọng, cấp bách, thiết thực, cụ thể với ý nghĩa lý luận, thực tiễn sâu sắc và có tính thời sự cập nhật, để toàn bộ hệ thống chính trị và nhân dân cả nước học tập, nâng cao nhận thức về tư tưởng, chính trị, tận dụng thời cơ, khắc phục khó khăn, linh hoạt sáng tạo, chủ động biến “thách thức” thành “cơ hội”, tiếp tục đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới, phấn đấu hoàn thành những chỉ tiêu quan trọng được đề ra trong Nghị quyết Đại hội XIII và tích cực chuẩn bị cho Đại hội XIV của Đảng.
2. Quyết tâm “Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng”, chấn hưng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tầm nhìn hướng đến năm 2030 và năm 2045
Xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh là nhiệm vụ then chốt hàng đầu để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII
Để tiếp tục “Đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa” (1), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định quan điểm quyết tâm xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với niềm tin yêu của nhân dân, coi đây là nhân tố quyết định hàng đầu để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Sách Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, góp phần thực hiện thắng lợi nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã in bài trả lời phỏng vấn Báo Quân đội Nhân dân có nhan đề: Đảng ta là đạo đức, là văn minh, nhân dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn và kỷ niệm 94 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3-2-1930 – 3-2-2024) của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Trong bài này, Tổng Bí thư nêu rõ: “Xây dựng Đảng là việc gốc; xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng là việc “gốc của gốc”; giáo dục rèn luyện đạo đức cách mạng cho cán bộ đảng viên là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, vừa có tính thời sự cấp bách, vừa mang tính chiến lược lâu dài” (2).
Sau Cách mạng Tháng Tám, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng mà đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ra đời. Đó là một nhà nước cách mạng, nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân. Những năm tiếp theo, Đảng ta đã lãnh đạo nhân dân ta tiến hành các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, đồng bào Bắc Nam sum họp một nhà, non sông liền một dải, xây dựng chủ nghĩa xã hội trên phạm vi cả nước, tiến hành sự nghiệp đổi mới, đem lại hạnh phúc cho nhân dân, “quyết không để ai bị bỏ lại phía sau”. Sự nghiệp cách mạng vĩ đại đó đã chứng tỏ tư thế chính nghĩa và bản chất chính trị tốt đẹp của Đảng: “Đảng ta là đạo đức, là văn minh”, được nhân dân tin yêu mến phục và ủng hộ đi theo Đảng trong tiến trình cách mạng hào hùng, vẻ vang do Đảng lãnh đạo, làm nên những chiến thắng vĩ đại của dân tộc.
Đảng Cộng sản Việt Nam là tổ chức cao nhất của giai cấp công nhân để phục vụ nhân dân, phục vụ giai cấp, phục vụ cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nêu rõ: người đảng viên “…vào Đảng là để phục vụ nhân dân, phục vụ giai cấp, phục vụ cách mạng. Vì vậy, đã là đảng viên thì phải cố thành một đảng viên “bốn tốt”, tức là phải hết lòng phục vụ nhân dân, phục vụ giai cấp, làm đúng chính sách của Đảng, nếu không thì vào làm gì? Đảng không bắt buộc ai vào Đảng cả. Vào thì có nhiệm vụ, có trách nhiệm của đảng viên, nếu sợ không phục vụ được nhân dân, phục vụ được cách mạng thì đừng vào hay khoan là hãy vào” (3).
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, cán bộ, đảng viên từ trên xuống dưới đều cần phải nhận thức rõ là: vào Đảng để làm “đầy tớ” cho nhân dân, chứ không phải là “quan” nhân dân. Lãnh đạo là làm “đầy tớ”, “công bộc” của dân, lo lắng cho dân, phục vụ nhân dân và phải làm cho tốt. Đó là bản chất chính trị tốt đẹp của Đảng ta, của chế độ chính trị trên đất nước ta: chế độ xã hội chủ nghĩa. Ngay từ năm 1947, trong tác phẩm Sửa đổi lối làm việc, tại phần B có nhan đề là Phận sự của đảng viên và cán bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định yêu cầu rất quan trọng về trách nhiệm của đảng viên, cán bộ chính là:
“1. Trọng lợi ích của Đảng hơn hết: Ngoài lợi ích của dân tộc, của Tổ quốc, thì Đảng không có lợi ích gì khác. Cho nên Đảng phải ra sức tổ chức nhân dân, lãnh đạo nhân dân để giải phóng nhân dân và để nâng cao sinh hoạt, văn hóa, chính trị của nhân dân. Vì toàn dân được giải phóng, tức là Đảng được giải phóng. Vì vậy, mỗi người trong Đảng phải hiểu rằng: Lợi ích của cá nhân nhất định phải phục tùng lợi ích của Đảng. Lợi ích của mỗi bộ phận nhất định phải phục tùng lợi ích của toàn thể. Lợi ích tạm thời nhất định phải phục tùng lợi ích lâu dài. Nghĩa là phải đặt lợi ích của Đảng lên trên hết, lên trước hết. Vì lợi ích của Đảng tức là lợi ích của dân tộc, của Tổ quốc. Vô luận lúc nào, vô luận việc gì, đảng viên và cán bộ phải đặt lợi ích của Đảng ra trước, lợi ích của cá nhân lại sau. Đó là nguyên tắc cao nhất của Đảng. Đó là “tính Đảng”. Nếu gặp khi lợi ích chung của Đảng mâu thuẫn với lợi ích riêng của cá nhân, thì phải kiên quyết hy sinh lợi ích của cá nhân cho lợi ích của Đảng” (4).
Mọi cán bộ, đảng viên phải luôn luôn có trách nhiệm thiêng liêng, cao cả đối với Đảng, với Tổ quốc, với sự sống còn của quốc gia, dân tộc. Trách nhiệm ấy được thể hiện ở tinh thần đấu tranh quên mình cho độc lập, tự do, thống nhất đất nước, hạnh phúc cho nhân dân. Tại Lễ kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xúc động nêu rõ: “Biết bao đảng viên ưu tú đã hy sinh một cách cực kỳ oanh liệt. Chỉ riêng trong cấp Trung ương của Đảng đã có 14 đồng chí bị đế quốc Pháp bắn, chém, hoặc đập chết trong các nhà tù. Máu đào của các liệt sĩ ấy đã làm cho lá cờ cách mạng thêm đỏ chói. Sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ đã chuẩn bị cho đất nước ta nở hoa độc lập, kết quả tự do” (5).
Trong điều kiện cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, đẩy mạnh công cuộc đổi mới, chúng ta lại càng phải thường xuyên chú trọng công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh. Để bảo vệ sự trong sáng của đạo đức cách mạng, giữ vững truyền thống tốt đẹp của Đảng ta, tất cả cán bộ, đảng viên trong toàn Đảng phải kiên quyết, kiên trì và quyết liệt đấu tranh phòng, chống và loại bỏ “chủ nghĩa cá nhân” ích kỷ, “vinh thân, phì gia”, ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, sa vào “lợi ích nhóm”, tham ô, tham nhũng, tiêu cực. Trong tình hình mới đầy thách thức, khó khăn, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp tục nhấn mạnh lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về sự cần thiết, vô cùng cấp bách của nhiệm vụ rèn luyện đạo đức cách mạng của đảng viên, cán bộ trong toàn Đảng: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong…” (6).
Hơn bao giờ hết, ngày nay, cán bộ đảng viên cần phải thường xuyên trau dồi, nâng cao nhận thức lý luận cách mạng, nêu cao tinh thần chiến đấu hy sinh, vì dân, vì nước, quyết tâm rèn luyện về phẩm chất và năng lực của người cán bộ, đảng viên chân chính, giữ vững phẩm chất chính trị tốt đẹp, bảo vệ thành quả cách mạng, bảo vệ uy tín, danh dự của Đảng, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao phó.
Quyết tâm chấn hưng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, để văn hóa, con người là sức mạnh nội sinh phát triển nhanh và bền vững đất nước
Tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đến dự và có bài phát biểu hết sức tâm huyết, khai mạc hội nghị. Sau khi khái quát lại đường lối văn hóa văn nghệ của Đảng ta trong toàn bộ tiến trình cách mạng Việt Nam, Tổng Bí thư đã khẳng định sức mạnh văn hóa, con người Việt Nam đã làm nên những chiến thắng vẻ vang, đưa đất nước ta phát triển ngày càng phồn vinh, hạnh phúc. Nhằm mục đích tuyên truyền giáo dục sâu rộng đời sống xã hội trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đang kiên quyết, kiên trì, đấu tranh phòng chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, tham nhũng tiêu cực hiện nay, Tổng Bí thư đã tổng hợp nội hàm khái niệm văn hóa một cách sinh động, dễ hiểu:
“Nói tới văn hóa là nói đến những gì tinh hoa, tinh túy nhất, được chưng cất, kết tinh, hun đúc thành những giá trị tốt đẹp, cao thượng, đặc sắc nhất, rất nhân văn, nhân ái, nhân nghĩa, nhân tình, tiến bộ (một con người có văn hóa, một gia đình có văn hóa, một dân tộc có văn hóa; lối sống văn hóa, nếp sống văn hóa, cách ứng xử có văn hóa…). Còn những gì xấu xa, việc làm ti tiện, đớn hèn, những hành động phi pháp bỉ ổi… là vô văn hóa, phi văn hóa, phản văn hóa. Hạnh phúc của con người không phải ở chỗ nhiều tiền, lắm của, ăn ngon, mặc đẹp, mà còn ở sự phong phú về tâm hồn, được sống giữa tình thương và lòng nhân ái, lẽ phải công bằng…” (7).
Tổng Bí thư tiếp tục nhấn mạnh một trong các nhiệm vụ vô cùng quan trọng để chấn hưng, phát triển văn hóa nước nhà chính là phải “Chú trọng xây dựng Đảng và hệ thống chính trị về văn hóa và đạo đức; kiên quyết đấu tranh phòng chống tham nhũng tiêu cực, để Đảng ta và hệ thống chính trị của nước ta thật sự là đạo đức, là văn minh, tiêu biểu cho lương tri và phẩm giá con người Việt Nam. Xây dựng văn hóa trong lãnh đạo quản lý; phát huy vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ cấp chiến lược, người đứng đầu theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” (8). Đó là nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi để xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam, phát triển sức mạnh mềm của dân tộc, thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới và hội nhập quốc tế trong tình hình mới.
“Cả nước đồng lòng, quyết tâm xây dựng một nước Việt Nam ngày càng cường thịnh phồn vinh, văn minh hạnh phúc”
Trả lời phỏng vấn Thông tấn xã Việt Nam nhân dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn và kỷ niệm 94 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu rõ khát vọng mãnh liệt của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta là: “Cả nước đồng lòng, quyết tâm xây dựng một nước Việt Nam ngày càng cường thịnh phồn vinh, văn minh hạnh phúc”. Theo Tổng Bí thư, chúng ta cần phải tiếp tục “Nâng cao hiệu lực hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc” (9), để từ đó “…với ý chí quyết tâm cao và tinh thần Tiền hô hậu ủng, Nhất hô bá ứng, Trên dưới đồng lòng và Dọc ngang thông suốt, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện một cách quyết liệt, đồng bộ và có hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Đất nước ta đã vững vàng vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, tiếp tục đạt những kết quả to lớn, khá toàn diện và rất đáng mừng trên nhiều lĩnh vực…” (10). Quyết tâm chính trị của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta là phấn đấu xây dựng phát triển đất nước đến năm 2025, nước ta là nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp; đến năm 2030, năm kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nước ta sẽ là nước phát triển có thu nhập cao, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
3. Kiên định đường lối độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, “nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc”, “biến thách thức thành cơ hội, quyết tâm tạo đột phá đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững”
Giữ vững độc lập dân tộc, chủ quyền lãnh thổ, kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc để đẩy mạnh công cuộc đổi mới
Trong lịch sử cách mạng Việt Nam, ngay từ khi thành lập, Đảng ta đã xác định rất rõ mục tiêu của cách mạng là cứu nước, cứu dân, đánh đổ chế độ thực dân phong kiến tàn bạo, quyết tâm đấu tranh giành chính quyền về tay nhân dân, quét sạch giặc ngoại xâm và bọn tay sai bán nước, bảo vệ độc lập tự do của dân tộc, xây dựng chủ nghĩa xã hội, đem lại cuộc sống hạnh phúc cho nhân dân. Mục tiêu quan trọng của cách mạng nước ta là đảm bảo độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là đường lối cơ bản, xuyên suốt của cách mạng Việt Nam và cũng là điểm cốt yếu trong di sản tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh” (11). Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội có mối quan hệ thống nhất, biện chứng với nhau. Độc lập dân tộc là sự không lệ thuộc, không phụ thuộc, không chịu sự chi phối từ bên ngoài, là quyền tự quyết định tương lai, vận mệnh của dân tộc. Độc lập dân tộc là điều kiện tiên quyết để xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa xã hội là cơ sở để bảo đảm độc lập dân tộc trên thực tiễn. Do đó, giữ vững mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội là điều kiện bảo đảm thắng lợi của cách mạng nước ta.
Trong cuốn Biến thách thức thành cơ hội, quyết tâm tạo đột phá đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định quyết tâm chính trị rất cao của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân là tiếp tục “Đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa” (12). Để hiện thực hóa khát vọng đó, cần phát huy sức mạnh nội sinh của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta. Nguồn lực nội sinh đó chính là sức mạnh của khối sức mạnh đại đoàn kết dân tộc và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Đoàn kết là một truyền thống và bài học cực kỳ quý báu của dân tộc Việt Nam, được hun đúc qua hàng nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước: “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao”; “Đoàn kết thì sống, chia rẽ thì chết. Từ khi ra đời và trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn xác định “đoàn kết” là giá trị cốt lõi và “đại đoàn kết dân tộc” là đường lối chiến lược, là cội nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu của cách mạng Việt Nam…” (13).
Dưới dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng qua các thời kỳ cách mạng, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã thể hiện vai trò to lớn trong quá trình xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc để thực hiện các nhiệm vụ của tiến trình cách mạng. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu rõ: “Trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên có vai trò ngày càng quan trọng với nhiều hoạt động phong phú, thiết thực, góp phần củng cố, mở rộng và phát huy khối đại đoàn kết toàn dân, tăng cường sự đồng thuận trong xã hội, chăm lo đời sống nhân dân; động viên nhân dân phát huy tinh thần năng động, sáng tạo, hăng hái tham gia các phong trào thi đua yêu nước; tham gia xây dựng Đảng, chính quyền, mở rộng quan hệ hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân các nước trên thế giới” (14) .
Việc xây dựng và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị phải luôn luôn đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng. Qua đó phải “… khẳng định “vai trò chủ thể, vị trí trung tâm” của nhân dân trong toàn bộ quá trình xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc” (15), thực hiện phương châm đã được Đảng ta nêu rõ trong Đại hội XIII là “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, hướng tới xây dựng một nước Việt Nam thịnh vượng, hùng cường, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng văn minh. Trong giai đoạn đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới hiện nay, rất cần thiết phải phát huy tinh thần sáng tạo, linh hoạt, của cán bộ, đảng viên trong toàn hệ thống chính trị, “…vừa chú trọng xây dựng và nhân rộng các mô hình mới, cách làm hay, hiệu quả, khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám đổi mới, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm” (16). Chúng ta thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế; “Xây dựng và phát triển nền đối ngoại, ngoại giao Việt Nam hiện đại và mang đậm bản sắc dân tộc, trường phái ngoại giao “cây tre Việt Nam”, “gốc vững, thân chắc, cành uyển chuyển” (17), thấm đượm tâm hồn, cốt cách và khí phách của dân tộc Việt Nam: mềm mại, khôn khéo, nhưng rất kiên cường, vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì một nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa giàu mạnh, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững.
Tiếp tục nâng cao nhận thức lý luận và bản lĩnh chính trị cách mạng, chủ động, linh hoạt, đổi mới, sáng tạo, “biến thách thức thành cơ hội, quyết tâm tạo đột phá đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững”
Chủ động, linh hoạt, biến thách thức thành cơ hội, quyết tâm tạo đột phá là quan điểm lý luận mới được Đảng ta khẳng định trong đường lối cách mạng nước ta trong thời gian gần đây. Hiện nay, nhân loại đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức, khó khăn rủi ro trong một thế giới VUCA (18), tức là một thế giới có nhiều yếu tố bất định, khó lường, chưa có tiền lệ, đòi hỏi các quốc gia, dân tộc phải rất bình tĩnh, sáng suốt, chủ động sáng tạo để xử lý các tình huống.
Tại Hội nghị Trung ương 7 khóa XIII, tổng kết những thành quả của công cuộc phục hồi đất nước sau đại dịch COVID-19, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định việc toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã thực hiện thắng lợi, khá toàn diện mục tiêu, nhiệm vụ, vừa tập trung phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh, vừa thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế, xã hội, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng và hiệu quả.
Theo thống kê năm 2023, tăng trưởng kinh tế đạt hơn 5%, là mức cao so với các nước trong khu vực và trên thế giới và lần đầu tiên GDP của nước ta đạt mức 430 tỷ USD, đứng thứ 3 trong ASEAN và thuộc nhóm 40 nền kinh tế lớn nhất thế giới, 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại, thu hút đầu tư nước ngoài. Trong nửa đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII, hoạt động đối ngoại của nước ta đạt nhiều kết quả quan trọng, trở thành điểm sáng đầy ấn tượng, góp phần quan trọng giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế, xã hội, nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên thế giới.
Dưới sự lãnh đạo Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, nước ta đã phát huy mạnh mẽ, hiệu quả trường phái ngoại giao “Cây tre Việt Nam” của thời đại Hồ Chí Minh. Các chuyến thăm cấp nhà nước của nhiều nguyên thủ quốc gia đến Việt Nam đã diễn ra an toàn tuyệt đối và đạt hiệu quả tốt đẹp, nâng cao vị thế nước ta trên thế giới. Hơn 40 chuyến thăm của các đồng chí lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước ta tới các nước láng giềng, nước lớn, các nước ASEAN, nhiều nước đối tác chiến lược quan trọng và bạn bè truyền thống đã diễn ra rất thành công tốt đẹp và đạt hiệu quả cao về mở rộng hợp tác quốc tế để phát triển đất nước.
4. Kết luận
Hai cuốn sách Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Biến thách thức thành cơ hội, quyết tâm tạo đột phá đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là sự tổng kết sâu sắc và phát triển quan điểm lý luận của Đảng, tiếp tục đẩy mạnh toàn diện sự nghiệp đổi mới, phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu quan trọng trong nghị quyết Đại hội XIII, tích cực chuẩn bị về mọi mặt cho Đại hội XIV. Đây chính là nền tảng lý luận quan trọng để vận dụng soi sáng vào thực tiễn sôi động, đa dạng đang diễn ra trên phạm vi cả nước. Nhiều vấn đề bức xúc, khó khăn, thách thức nảy sinh ra từ thực tiễn sẽ tìm được lời giải đáp, gợi dẫn giải pháp giải quyết một cách thỏa đáng trong các bài viết của Tổng Bí thư.
Hai cuốn sách đã thể hiện rõ sự đổi mới tư duy lý luận và tầm nhìn thời đại sâu sắc, cập nhật và quyết tâm chính trị rất cao của Đảng ta trong tình hình mới, góp phần quan trọng định hướng cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới trên phạm vi cả nước, quyết tâm xây dựng nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ngày càng cường thịnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc.
__________________
1, 2, 6, 9, 10. Nguyễn Phú Trọng, Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, góp phần thực hiện thắng lợi nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2024, tr.9, 162, 163, 177, 169.
3. Hồ Chí Minh toàn tập, tập 5, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.291-292.
4. Hồ Chí Minh, Sửa đổi lối làm việc, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2015, tr.57.
5. Hồ Chí Minh toàn tập, tập 9, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2000, tr.282-293.
7, 8, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, Nguyễn Phú Trọng, Biến thách thức thành cơ hội, quyết tâm tạo đột phá đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2024, tr.83, 97, 288, 9, 526, 528, 530, 372, 748.
18. VUCA là chữ cái đầu của 4 từ tiếng Anh: Volatility (Biến động); Uncertainty (Không chắc chắn); Complexity (Phức tạp); Ambiguity (Mơ hồ). Thuật ngữ VUCA mô tả về bối cảnh đa cực, đa biến, mơ hồ, phức tạp, khó lường của thế giới ngày nay.
PGS, TS NGUYỄN TOÀN THẮNG - TS HOÀNG NGỌC NGUYỄN HỒNG
Nguồn: Tạp chí VHNT số 569, tháng 5-2024
.jpg)
